Speaking 8.0 (hẳn) không là câu chuyện của 3 tháng

Sau khi nhận kết quả, số điểm Speaking là số điểm khiến mình bất ngờ và cũng tự hào nhất. Chính ngay lúc đó, mình đã tự ngẫm lại mình đã làm gì để được điểm số này, vì sự thật là lúc ôn mình không sửa speaking với ai cả, mình chỉ thực hiện những phương pháp trong bài viết trước và nhờ những người thân quen (cụ thể là 2 người) hỏi để mình có phản xạ trả lời thôi.

Sau rất nhiều những sự tự phản biện cũng như hỏi ý kiến của những người biết năng lực của mình và cả những người nước ngoài mình nói chuyện qua, mình xin chia sẻ lại những điều mình tin là mình đã làm được để có điểm số này. Các bạn tham khảo nhé!

Về mindset dài hạn

Luyện nói đi đôi với luyện nghe

Phải có dữ liệu đầu vào (input), mới có dữ liệu đầu ra (output). Muốn nói đúng, chúng ta buộc phải nghe đúng. Ngược lại, nghe sai sẽ tự lặp lại sai và nói sai. Và nghe đúng ở đâu? Ở người bản xứ, ở bản gốc!

Sau khi đã chọn được ngữ liệu nghe đúng, ta cần nghe nhiều. Nghe nhiều rồi bạn sẽ tự động phân biệt được những từ khác nhau, âm điệu trong giọng nói, cách lên giọng xuống giọng của người bản xứ. Nghe nhiều cũng là cách “quăng” mình vào môi trường nói tiếng Anh, và một cách tự nhiên nó sẽ thấm dần vào bạn. Mình chưa từng gặp ai giỏi nói tiếng Anh mà lại không nghe nhạc hay xem phim Âu Mỹ cả.

Riêng bản thân mình, mình đã si mêeeee các sitcom Mỹ từ hồi Disney Chanel (Hannah Montana, The suite life on deck, The wizard of waverly place,…) rồi lớn hơn là HIMTYM, Friends gần đây nhất là Brooklyn 99. Hay đắm say trong các bộ phim huyền thoại chiếu trên HBO và Star Moive, từ thể loại tuổi teen nơ hồng của Princess diary, Mean Girls đến vũ trụ sci-fi như X-men, Transformer và cả lãng mạn, hài hước mình có thể kể đến hết trang mất. Quả là một thời hoàng kim!

Chính vì si mê phim ảnh như vậy, mình đã dần đặt mình vào môi trường tiếng Anh lúc nào không hay, rồi đến một lúc, như một cái búng tay, bạn đột nhiên hiểu những gì người ta đang nói trong phim ấy. Như cách đứa trẻ một cách tự nhiên hiểu tiếng mẹ đẻ của chúng vậy.

Về cách luyện nghe miễn phí thụ động và chủ động, mình sẽ chia sẻ trong một bài viết sau nhé!

Luyện nói là một quá trình dài

Good thing takes time

Những điều tốt đẹp cần thời gian và môi trường đúng để chín muồi.

Như mình đã chia sẻ trong bài viết trước, đến năm 2 đại học mình mới bắt đầu nói bập bẹ những từ và câu đầu tiên với người nước ngoài. Lần đầu tiên gặp một chú người Mỹ ở công viên gần phố Bùi Viên mình run quá chẳng nói được gì, dù nghe vẫn hiểu. Nên mình biết vấn đề chỉ là ở nỗi sợ. Thế là mình bắt đầu tận dụng những cơ hội gặp người nước ngoài và nói những câu ngắn ngắn (đã nghĩ đi nghĩ lại trước trong đầu), rồi nhiều câu hơn, rồi được một đoạn hội thoại. Khi bắt đầu tự tin hơn, mình chú ý hơn về tông giọng tự nhiên, đặt cảm xúc vào giọng và nhấn nhá từ quan trọng. Cả quá trình mình vừa kể kéo dài 2 năm.

Sau 2 năm đó mình mới dám nhận là mình nói dễ nghe và hiểu cuộc hội thoại được 60% thôi. Dù sự thật là khi có người Việt ở đó các bạn nước ngoài đã nói chậm lại một chút rồi. Để đạt được sự tự nhiên và có “chất riêng” hay nói đúng hơn là thể hiện được con người mình bằng tiếng Anh, thì mình nghĩ phải sau 3 năm làm việc cùng và tham gia vài party của các bạn nước ngoài mình mới tự tin nhận. Vậy tổng cộng là 5 năm…

Tất cả đều bắt đầu bằng sự dũng cảm dám nói, tiếp tục bằng sự kiên trì và thành công nhờ đúng phương pháp phù hợp.

Phương pháp luyện speaking

Đây là phương pháp mình luôn hướng dẫn các học viên của mình. Nếu muốn giọng hay, phát âm chuẩn, ta phải học kĩ từ đơn vị nhỏ nhất đó là cách nói các nguyên âm, phụ âm. Cụ thể là các bạn học bám theo Bảng phiên âm tiếng anh IPA chuẩn sau:

Trên Youtube có rất nhiều hướng dẫn học, mình vẫn hay sử dụng các video bài học của BBC. Các bạn tham khảo nha! Học xong bảng này là các bạn có thể tự tin nói chuẩn tất cả các từ tiếng anh rồi.

Sau đó là từ. Từ vựng. Các bạn học theo chủ đề kết hợp với các ngữ pháp căn bản. Đây là lúc những kiến thức ở trường phổ thông bắt đầu hữu ích. Cái chính là các bạn cần dùng nó càng nhiều càng tốt và biến nó thành của mình, bằng các cách sau: tự đặt câu với ngữ pháp đó, viết ra giấy để chỉnh ngữ pháp hoặc viết lên máy dùng Grammarly chỉnh, dò các từ không biết nói bằng từ điển rồi đọc theo thành tiếng cả câu. Có thể thu âm lại để nghe lỗi của mình, chỉnh sửa. Lặp đi lặp lại để ngày càng thuần thục.

Tiếp đến các bạn cần luyện ngữ điệu giọng tự nhiên. Đoạn này cần nghe thật nhiều, xem phim nhiều để nó thấm vào mình cách người bản xứ lên, xuống giọng, nhấn nhá ra sao. Rồi dùng phương pháp shadowing, nhại lại theo họ.

Cuối cùng là thực chiến. Gặp một người nước ngoài và nói thôi các bạn! Có thể là một người đang loay hoay tìm đường ở Việt Nam, một bạn đồng nghiệp người Anh, hay một khách Mỹ ghé vào quán ăn bạn đang là nhân viên. Tận dụng mọi cơ hội có thể. Với trải nghiệm của mình thì khi đã đến một đất nước lạ, được người bản địa chào đón và chia sẻ về văn hóa, hướng dẫn các “survial tips” (bí kíp sinh tồn) trên đất nước mình, thường là các bạn ấy rất thích thú trò chuyện. Các bạn đừng ngại, hãy cứ thử nói thôi nhé!

Các bạn không cần phải thực hiện thuần thục hết các bước 2, bước 3 rồi mới nói chuyện với người nước ngoài. Nếu có cơ hội mình khuyến khích các bạn cứ nói, biết ít nói ít. Cứ mỗi lần nói được một chút như vậy các bạn sẽ phấn khích và có thêm động lực học hơn nhiều lắm. Trust me :">

Về mindset IELTS Speaking

Bám sát vào tiêu chí chấm điểm –

Như các bạn đã biết (hoặc chưa), khi thi speaking các bạn sẽ được đánh giá theo 4 tiêu chí sau đây:

1. Fluency and coherence: khả năng diễn đạt ý trôi chảy và mạch lạc.
2. Lexical resource: khả năng sử dụng từ vựng phong phú và chính xác để nói về các chủ đề khác nhau.
3. Grammatical range and accuracy: khả năng sử dụng linh hoạt và độ chính xác của các cấu trúc ngữ pháp.
4. Pronunciation: khả năng phát âm chuẩn.

Một mạch khác mà chúng ta phải bám vào là phải hiểu rõ cần làm gì ở mỗi part. Về mặt này mình đã ghi rất rõ ở bài viết trước rồi.

Đây là 2 mạch chính và duy nhất mà mình tập trung khi ôn và thi speaking.

– Đừng đánh mất chính mình

Đây là bài học kinh nghiệm mà mình rút ra sau khi thi và có kết quả.

Writing là kĩ năng mà mình rất mơ hồ, vì rất lâu rồi mình không viết gì cả, chỉ giao tiếp thôi, mà thời gian rèn vỏn vẹn 2 tháng. Lúc thi mình đang dừng lại ở việc biết viết đúng yêu cầu đề bài và làm theo kiểu … văn mẫu. Nên khi nhận điểm số 6.0 mình không có gì bất bình cả, trong đầu văng vẳng những âm thanh của những “áng văn bất hủ” hồi tiểu học như một sự châm biếm :”Trong thế giới động vật muôn màu có rất nhiều các loại động vật thú vị, nhưng loài em yêu thích nhất là loài chó…”

Ở bài Speaking, mình đơn giản là chính mình, nói và kể những trải nghiệm của mình, hoàn toàn tự nhiên. Mình không cố dùng những từ hay cụm từ “hay ho” “cao điểm” mà vừa đọc được ở đâu hay cố trở thành thầy này, cô kia. Mình chỉ dùng những ngữ pháp mà mình chắc chắn, những từ, phrasal verb, collocation mà mình đã dùng rất nhiều lần rồi. Mình thật sự bước vào phòng thi và chia sẻ những câu chuyện, trải nghiệm, góc nhìn của mình và không quên bám chặt vào 2 mạch tiêu chí trên. Vậy mà kết quả lại rất tốt.

Nên mình nghĩ đó là chìa khóa. Sự tự nhiên và tự tin là chính mình.

Nhưng mình cũng hiểu để đạt đến sự tự nhiên này mình đã trải qua rất nhiều, học nhiều, giao tiếp nhiều, dám sai nhiều và sửa nhiều. Vì vậy để có một lời khuyên chân thành dành cho các bạn, mình chỉ có thể nói:

Practice, practice, practice and don’t lose yourself on the way.

Luyện tập, luyện tập, luyện tập và đừng đánh mất bản thân trên hành trình đó.

What I have come to realize – Điều mình nhận ra sau khi thi

Sau cùng, IELTS cũng chỉ là một bài kiểm tra trong rất nhiều bài kiểm tra trong cuộc đời bạn. Và tiếng Anh cũng chỉ là một ngôn ngữ.

Cuộc sống của bạn rộng lớn và kì diệu hơn rất nhiều so với “những tiêu chí” này.

Hãy học IELTS đến cùng, nếu bạn yêu thích hoặc cần nó như một công cụ cho một mục tiêu vĩ đại và có ích hơn. Đừng chỉ học vì “phải học” và “ai cũng học”. Động lực này sẽ không đưa bạn đi xa được.

Sau quá trình ôn luyện, điều đọng lại mà mình trân quý nhất đó là niềm tin vào bản thân, những bài học về sự logic trong suy nghĩ, và việc mình tìm lại được niềm yêu thích với kiến thức, với việc đọc (mình từng rất mê đọc sách rồi đã bỏ một thời gian).

Vậy, động lực thực sự của bạn là gì?